11 listopada
- wielkość czcionki Zmniejsz czcionkę Powiększ czcionkę
- Galeria
Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. Nie ma „ich”. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! Na zawsze! Chaos? To nic. Będzie dobrze. Wszystko będzie, bo jesteśmy wolni (…) będziemy sami sobą rządzili. (...) – tymi pełnymi entuzjazmu, wzruszenia i radości słowami Jędrzej Moraczewski opisał moment odzyskania przez Polskę niepodległości. Moment ten poprzedziło wiele lat przepełnionych walką pełną poświęcenia i bohaterstwa; walk, które rozgrywały się nie tylko na polach bitew, ale i w codziennych zmaganiach zwykłych obywateli o zachowanie duchowego i materialnego dziedzictwa narodu polskiego. Przemierzmy wspólnie drogę prowadzącą do niepodległości Polski, by docenić heroizm naszych przodków.
28.06.1914
W Sarajewie zastrzelony został austro-węgierski następca tronu arcyksiążę Franciszek Ferdynand. Zamachowcem był Gawriło Princip z organizacji "Młoda Bośnia", dążącej do zjednoczenia południowej Słowiańszczyzny. W przygotowaniach do zamachu brali również udział członkowie serbskiej organizacji "Czarna Ręka".
28.07.1914
Austro-Węgry wypowiedziały Serbii wojnę.
30.07.1914
Car Mikołaj II ogłosił pełną mobilizację wojsk. Niemcy wystosowały wobec Rosji ultimatum, w którym domagały się wstrzymania mobilizacji.
31.07.1914
W Paryżu powołano Komitet Wolontariuszów Polskich, którego celem było werbowanie ochotników do walki z Niemcami; efektem działań Komitetu było utworzenie dwóch pododdziałów polskich w armii francuskiej: Bajończyków i Rueilczyków.
1.08.1914
Niemcy wypowiedziały Rosji wojnę. Ogłoszono ogólną mobilizację w Niemczech i we Francji.
2.08.1914
Józef Piłsudski otrzymał od władz wojskowych austriackich zgodę na mobilizację oddziałów strzeleckich. Poinformowano go również, że po wybuchu wojny rosyjsko-austriackiej polskie formacje mają działać w kierunku Michów – Jędrzejów – Kielce. Decyzja ta zmieniła wcześniejsze plany, które przewidywały wkroczenie polskich oddziałów do Zagłębia Dąbrowskiego.
3.08.1914
W krakowskich Oleandrach zorganizowana została I Kompania Kadrowa. Liczący 144 żołnierzy oddział składał się ze słuchaczy szkół oficerskich Strzelca i Polskich Drużyn strzeleckich – organizacji mających wykształcić kadry przeszłego Wojska Polskiego. Na dowódcę kompanii Józef Piłsudski wyznaczył porucznika Tadeusza Kasprzyckiego.
4.08.1914
Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Niemcom.
6.08.1914
Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Rosji.
Z krakowskich Oleandrów na front wyruszyła I Kompania Kadrowa. Maszerując w kierunku Słomnik i Miechowa, zmierzała ku granicy Królestwa Polskiego. Na jej czele stał por. Tadeusz Kasprzycki.
8.08.1914
Naczelna Komenda armii austro-węgierskiej wydała odezwę, w której zapowiadała Polakom "wyzwolenie spod jarzma moskiewskiego".
11.08.1914
Francja wypowiedziała wojnę Austro-Węgrom.
12.08.1914
Oddziały I Kompanii Kadrowej wkroczyły do Kielc. Jednak po kilku godzinach musiały je opuścić pod naporem 14 dywizji kawalerii rosyjskiej gen. Nowikowa, z którą następnie stoczyły walki m.in. pod Czarnowem, Jędrzejowem i Brzegami.
13.08.1914
Austriackie władze wojskowe zażądały od Józefa Piłsudskiego zaprzestania samodzielnych wystąpień zbrojnych i zapowiedziały wcielenie oddziałów będących pod jego rozkazami do armii austro-węgierskiej.
16.08.1914
W Krakowie utworzony został przez galicyjskie ugrupowania polityczne Naczelny Komitet Narodowy (NKN), będący "najwyższą instancją w zakresie wojskowej, skarbowej i politycznej organizacji zbrojnych sił polskich". Na jego czele stanął dr Juliusz Leo, kolejni prezesami NKN byli Władysław Leopold Jaworski i Leon Biliński. Pod patronatem NKN zaczęto tworzyć Legiony Polskie.
27.08.1914
Rozkaz Naczelnej Komendy armii austro-węgierskiej dotyczący utworzenia Legionów Polskich - Zachodniego w Krakowie i Wschodniego we Lwowie.
28.09.1914
Początek ofensywy niemieckiej i austro-węgierskiej na Warszawę i Dęblin. Armie państw centralnych spotkały się z potężnym kontruderzeniem wojsk rosyjskich. W konsekwencji doszło do dwóch wielkich bitew pod Łodzią: 17-24 listopada i 1-6 grudnia. Ich efektem było zatrzymanie postępów wojsk rosyjskich.
18.10.1914
Dowództwo rosyjskie wyraziło zgodę na tworzenie u boku armii rosyjskiej przez Witolda Gorczyńskiego ochotniczego oddziału polskiego, nazywanego później Legionem Puławskim lub Legionem Gorczyńskiego.
15.11.1914
Naczelna Komenda armii austro-węgierskiej nadała Józefowi Piłsudskiemu stopień brygadiera.
25.11.1914
W Warszawie powstał Komitet Narodowy Polski złożony m.in. z Narodowej Demokracji i Stronnictwa Polityki Realnej. W odezwie do narodu KNP pisał: jedna tyko przed narodem stanęła sprawa: rozbicia złowrogiej potęgi niemieckiej i zjednoczenie Polski pod berłem monarchy rosyjskiego”. Prezesem Komitetu Wykonawczego KNP został Roman Dmowski.
6.12.1914
Po wycofaniu się armii rosyjskiej wojska niemieckie zajęły Łódź. W ciągu kilkunastu dni walk zginęło 110 tys. żołnierzy rosyjskich i 90 tys. niemieckich. W "Operacji Łódzkiej" strategiczne zwycięstwo odnieśli Niemcy, udaremniając ofensywę na Berlin. Pod względem taktycznym zwyciężyli zaś Rosjanie, nie dopuszczając do okrążenia swych sił w Łodzi.
8.01.1915
W Lozannie powstał Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Jego prezesem został Henryk Sienkiewicz.
23.01.1915
Bój Legionów Polskich pod Rafajłową (23/24 stycznia 1915 r.). W bitwie poległo pięciu legionistów, 16 zostało rannych, a 20 zaginęło. Straty po stronie rosyjskiej były o wiele wyższe; szacunki mówią nawet o 100 zabitych i 300 rannych. Do niewoli dostało się 140 żołnierzy rosyjskich.
18.02.1915
Rozpoczęła się trwająca ponad miesiąc bitwa przasnyska pomiędzy wojskami niemieckimi a rosyjskim. Kosztowała życie prawie 50 tys. ludzi - 24 tys. żołnierzy armii niemieckiej, 25 tys. – rosyjskiej. Do niemieckiej niewoli dostało się aż 42 tys. jeńców z armii carskiej. Rosjanie pojmali 14 tys. poddanych cesarza Wilhelma II.
16.05.1915
Walki I Brygady Legionów Polskich pod Konarami (16-26 maja 1915 r.). Według różnych szacunków zginęło w nich ponad 150 legionistów, a ponad 600 zostało rannych.
13.06.1915
Pod Rokitną ułani II Brygady Legionów Polskich przeprowadzili szarżę na rosyjskie okopy; poległ w niej dowódca szwadronu rotmistrz Zbigniew Dunin-Wąsowicz; szarża stała się jednym z symboli walk o niepodległość, tematem wielu obrazów, pieśni i utworów poetyckich.
5.08.1915
Wojska niemieckie zajęły opuszczoną przez Rosjan Warszawę.
25.08.1915
Niemcy utworzyli Generalne Gubernatorstwo Warszawskie. Funkcję generalnego gubernatora objął gen. Hans von Beseler.
21.02.1916
Początek bitwy pod Verdun; w trwających do końca grudnia walkach zginęło ponad 300 tys. żołnierzy francuskich i niemieckich, a 400 tys. zostało rannych; żadnej ze stron nie udało się przełamać frontu.
1.06.1916
Początek trwającej do listopada 1916 r. bitwy nad Sommą; straty brytyjskie - ponad 420 tys. ofiar; francuskie - ponad 200 tys. ofiar; niemieckie – co najmniej 465 tys. ofiar.
13.07.1916
Płk Józef Haller mianowany został dowódcą II Brygady Legionów Polskich.
29.09.1916
Austriackie władze wojskowe przyjęły dymisję Józefa Piłsudskiego z Legionów. Decyzją władz austriackich Legiony Polskie zostały przekształcone w Polski Korpus Posiłkowy.
5.11.1916
W Warszawie i w Lublinie generał-gubernatorzy ogłosili manifest cesarzy Austrii i Niemiec o utworzeniu Królestwa Polskiego, tzw. Akt 5 listopada.
18.11.1916
Zakończyła się trwająca od lipca bitwa nad Sommą; straty brytyjskie - ponad 420 tys. ofiar; francuskie - ponad 200 tys. ofiar; niemieckie – co najmniej 465 tys. ofiar.
21.11.1916
W Wiedniu zmarł Franciszek Józef I, cesarz Austrii i król Węgier, panujący od 1848 r.
1.12.1916
Do Warszawy uroczyście wkroczyli żołnierze Legionów Polskich, których witali mieszkańcy miasta; był to pierwszy od powstania listopadowego przemarsz regularnych wojsk polskich przez stolicę Polski.
6.12.1916
W Warszawie generał-gubernatorzy niemiecki i austriacki powołali Tymczasową Radę Stanu, której zadaniem miało być tworzenie administracyjnych podstaw przyszłego Królestwa Polskiego.
12.12.1916
Do Warszawy przybył entuzjastycznie witany komendant Józef Piłsudski.
18.12.1916
Zakończyła się trwająca ponad 9 miesięcy krwawa bitwa pod Verdun we Francji. W jej wyniku walczący ze sobą Niemcy i Francuzi stracili ogółem ponad 700 tys. zabitych żołnierzy.
14.01.1917
W Warszawie na Zamku Królewskim generałowie-guberanatorzy Hans von Beseler i Karl Kuk ogłosili "Tymczasową Radę Stanu w Królestwie Polskim za otwartą". Następnego dnia w Pałacu Rzeczypospolitej na pl. Krasińskich odbyło się pierwsze inauguracyjne posiedzenie Rady; jej przewodniczącym wybrano Wacława Niemojewskiego.
15.03.1917
Rewolucja lutowa w Rosji. Abdykacja cara Mikołaja II Romanowa.
27.03.1917
Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich ogłosiła deklarację w sprawie uznania niepodległości Polski.
10.04.1917
Podporządkowanie formacji legionowych niemieckim władzom wojskowym - powstanie Polskiej Siły Zbrojnej.
2.07.1917
Józef Piłsudski wystąpił z Tymczasowej Rady Stanu, ustanowionej przez władze okupacyjne.
9.07.1917
W odpowiedzi na wezwanie Józefa Piłsudskiego żołnierze I i III Brygady Legionów Polskich odmówili złożenia przysięgi na "wierne braterstwo broni z Niemcami i Austro-Węgrami"; wydarzenie to przeszło do historii, jako tzw. kryzys przysięgowy.
22.07.1917
Po tzw. kryzysie przysięgowym w Legionach władze niemieckie aresztowały w Warszawie Józefa Piłsudskiego i Kazimierza Sosnkowskiego. Obaj osadzeni zostali w areszcie w twierdzy magdeburskiej.
15.08.1917
W Lozannie powstał Komitet Narodowy Polski z Romanem Dmowskim na czele, przeniesiony następnie do Paryża i uznany przez państwa Ententy za oficjalną reprezentację narodu polskiego.
25.08.1917
Protestując przeciwko polityce prowadzonej przez władze niemieckie po kryzysie przysięgowym do dymisji podała się Tymczasowa Rada Stanu.
12.09.1917
Patent mocarstw okupacyjnych w sprawie utworzenia Rady Regencyjnej.
20.09.1917
Komitet Narodowy Polski został uznany przez Francję za jedynego prawnego reprezentanta sprawy polskiej na Zachodzie.
15.10.1917
Mianowano członków Rady Regencyjnej: arcybiskupa warszawskiego Aleksandra Kakowskiego, prezydenta Warszawy księcia Zdzisława Lubomirskiego i honorowego prezesa Stronnictwa Polityki Realnej hrabiego Józefa Ostrowskiego. Siedzibą Rady Regencyjnej stał się Zamek Królewski w Warszawie.
4.02.1918
Rada Regencyjna powołała Radę Stanu Królestwa Polskiego.
9.02.1918
Państwa centralne podpisały w Brześciu Litewskim traktat pokojowy z Ukraińską Republiką Ludową. Na jego mocy do powstałego państwa ukraińskiego przyłączono Chełmszczyznę i Podlasie.
15.02.1918
W nocy z 15 na 16 lutego w proteście wobec postanowień traktatu brzeskiego będące pod rozkazami płk. Józefa Hallera jednostki Polskiego Korpusu Posiłkowego (II Brygady Legionów Polskich) przedarły się przez front austriacko-rosyjski pod Rarańczą i 6 marca połączyła się z oddziałami II Korpusu Polskiego w Sorokach.
3.03.1918
W Brześciu Litewskim zawarty został traktat między bolszewicką Rosją a Niemcami, Austro-Węgrami, Turcją i Bułgarią. Oznaczał on wycofanie się Rosji z I wojny światowej.
4.04.1918
Rada Regencyjna powołała rząd Jana Kantego Steczkowskiego.
11.05.1918
Pod Kaniowem wojska niemieckie rozbiły i zmusiły do kapitulacji II Korpus Polski dowodzony przez gen. Józefa Hallera.
21.06.1918
Na Zamku Królewskim w Warszawie odbyło się inauguracyjne posiedzenie Rady Stanu.
4.10.1918
Gen. Józef Haller został mianowany naczelnym wodzem Armii Polskiej we Francji.
7.10.1918
Rada Regencyjna ogłosiła odezwę "Do Narodu Polskiego", w której proklamowała niepodległość Polski.
12.10.1918
Rada Regencyjna Królestwa Polskiego wprowadziła nową rotę przysięgi i przejęła władzę nad Polską Siłą Zbrojną.
6.11.1918
W nocy z 6 na 7 listopada w Lublinie utworzono Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej z Ignacym Daszyńskim na czele.
8.11.1918
Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski zostali zwolnieni z niemieckiego więzienia w Twierdzy Magdeburskiej.
10.11.1918
Powrót do Warszawy Józefa Piłsudskiego z więzienia w Magdeburgu. Początek rozbrajania żołnierzy niemieckich na ulicach Warszawy.
11.11.1918
Rada Regencyjna przekazała naczelne dowództwo wojsk polskich Józefowi Piłsudskiemu. W 1937r. Sejm RP ustanowił w dniu 11 listopada państwowe obchody Święta Niepodległości.
16.11.1918
Telegram Józefa Piłsudskiego adresowany do przywódców państw notyfikujący powstanie niepodległego państwa polskiego.
18.11.1918
Powołany został rząd Jędrzeja Moraczewskiego, pierwszy oficjalny rząd niepodległej Polski.
22.11.1918
Józef Piłsudski zatwierdził "Dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej"; na mocy tego dekretu, będącego swego rodzaju ustawą zasadniczą, Piłsudski obejmował jako Tymczasowy Naczelnik Państwa "Najwyższą Władzę Republiki Polskiej" i miał ją sprawować do czasu zebrania się Sejmu Ustawodawczego.
28.11.1918
Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał Polską Marynarkę Wojenną.
3.12.1918
W Poznaniu rozpoczął obrady Polski Sejm Dzielnicowy (3-5.12.1918).
26.12.1918
W Poznaniu odbyła się wielka demonstracja patriotyczna zorganizowana przez Polaków na cześć przybyłego do miasta Ignacego Paderewskiego.
27.12.1918
W Wielkopolsce wybucha powstanie przeciwko władzy niemieckiej.
16.01.1919
Powołany zostaje rząd Ignacego Paderewskiego popierany przez szerokie spektrum polskiej sceny politycznej. Rząd uznany zostaje również przez Komitet Narodowy Polski, a za nim przez państwa zachodnie. W opinii międzynarodowej Polska zaczyna istnieć.
- Dział: Informacje praktyczne
- Czytany 915 razy
Galeria
- 10.-Fotografia-zbiorowa-członków-Polskiej-Organizacji-Wojskowej-ze-zbiorów-NAC-sygn.-22-198-6-1 10.-Fotografia-zbiorowa-członków-Polskiej-Organizacji-Wojskowej-ze-zbiorów-NAC-sygn.-22-198-6-1
- 11.-Atak-oddziałów-rosyjskich-w-czasie-bitwy-łódzkiej-autor-nieznany-domena-publiczna 11.-Atak-oddziałów-rosyjskich-w-czasie-bitwy-łódzkiej-autor-nieznany-domena-publiczna
- 12.-Roman-Dmowski-twórcza-Komitetu-Narodowego-Polskiego-ze-zbiorów-NAC-1-A-493 12.-Roman-Dmowski-twórcza-Komitetu-Narodowego-Polskiego-ze-zbiorów-NAC-1-A-493
- 13.-Henryk-Sienkiewicz-założyciel-Komitetu-Generalnego-Pomocy-Ofiarom-Wojny-w-Polsce-ze-zbiorów-NAC-1-K-1795a 13.-Henryk-Sienkiewicz-założyciel-Komitetu-Generalnego-Pomocy-Ofiarom-Wojny-w-Polsce-ze-zbiorów-NAC-1-K-1795a
- 14.-Grupa-ochotników-do-Armii-Polskiej-we-Francji-rekrutowana-spośród-amerykańskiej-Polonii-ze-zbiorów-NAC-sygn.-1-H-288 14.-Grupa-ochotników-do-Armii-Polskiej-we-Francji-rekrutowana-spośród-amerykańskiej-Polonii-ze-zbiorów-NAC-sygn.-1-H-288
- 19.-Posiedzenie-inauguracyjne-Tymczasowej-Rady-Stanu-domena-publiczna 19.-Posiedzenie-inauguracyjne-Tymczasowej-Rady-Stanu-domena-publiczna
- 27.-Grupa-Legionistów-internowanych-w-Szczypiornie-ze-zbiorów-NAC-1-H-225-2-1 27.-Grupa-Legionistów-internowanych-w-Szczypiornie-ze-zbiorów-NAC-1-H-225-2-1
- 28.-Komitet-Narodowy-Polski-domena-publiczna 28.-Komitet-Narodowy-Polski-domena-publiczna
- 30.-Rada-Regencyjna-po-oficjalnym-złożeniu-przysięgi-domena-publiczna-1024x673 30.-Rada-Regencyjna-po-oficjalnym-złożeniu-przysięgi-domena-publiczna-1024x673
- 38.-Deklaracja-niepodległości-ogłoszona-przez-Radę-Regencyjną-domena-publiczna-724x1024 38.-Deklaracja-niepodległości-ogłoszona-przez-Radę-Regencyjną-domena-publiczna-724x1024
- 4.-Sztab-Pierwszej-Kompanii-Kadrowej-w-Kielcach-1914-Marian-Fuks-Ilustrowany-Kuryer-Codzienny-domena-publiczna-1024x628 4.-Sztab-Pierwszej-Kompanii-Kadrowej-w-Kielcach-1914-Marian-Fuks-Ilustrowany-Kuryer-Codzienny-domena-publiczna-1024x628
- 40.B-Rada-Narodowa-Śląska-Cieszyńskiego-na-licencji-CC-BY-SA-3.0-1024x768 40.B-Rada-Narodowa-Śląska-Cieszyńskiego-na-licencji-CC-BY-SA-3.0-1024x768
- 44.-Piłsudski-w-czasie-internowania-w-Magdeburgu-domena-publiczna 44.-Piłsudski-w-czasie-internowania-w-Magdeburgu-domena-publiczna
- 45.-Marszałek-Foch-przed-wagonem-kolejowym-w-lesie-Compiègne-domena-publiczna 45.-Marszałek-Foch-przed-wagonem-kolejowym-w-lesie-Compiègne-domena-publiczna
- 46.-Fragment-artykułu-z-Kuryera-Warszawskiego-informujący-o-przybyciu-Józefa-Piłsudskiego-domena-publiczna 46.-Fragment-artykułu-z-Kuryera-Warszawskiego-informujący-o-przybyciu-Józefa-Piłsudskiego-domena-publiczna
- 48.-Rząd-Jędrzeja-Moraczewskiego-domena-publiczna 48.-Rząd-Jędrzeja-Moraczewskiego-domena-publiczna
- 52.-Paderewski-w-Poznaniu-ze-zbiorów-Narodowego-Archiwum-Cyfrowego-sygn.-1-H-319-2 52.-Paderewski-w-Poznaniu-ze-zbiorów-Narodowego-Archiwum-Cyfrowego-sygn.-1-H-319-2
- 54.-Piłsudski-i-Paderewski-wychodzący-z-nabożeństwa-w-katedrze-św.-Jana-ze-zbiorów-NAC-22-241-1 54.-Piłsudski-i-Paderewski-wychodzący-z-nabożeństwa-w-katedrze-św.-Jana-ze-zbiorów-NAC-22-241-1
- 55.-Wielka-czwórka-konferencji-pokojowej-w-Paryżu-domena-publiczna-1024x786 55.-Wielka-czwórka-konferencji-pokojowej-w-Paryżu-domena-publiczna-1024x786
- 59.-Generał-Józef-Dowbor-Muśnicki-podczas-przeglądu-7-pułku-Strzelców-Wielkopolskich-ze-zbiorów-NAC-1-H-341-1 59.-Generał-Józef-Dowbor-Muśnicki-podczas-przeglądu-7-pułku-Strzelców-Wielkopolskich-ze-zbiorów-NAC-1-H-341-1
- 6-grupa-oficerow-legionowych-1024x730 6-grupa-oficerow-legionowych-1024x730
- 46.-Fragment-artykułu-z-Kuryera-Warszawskiego-informujący-o-przybyciu-Józefa-Piłsudskiego-domena-publiczna 46.-Fragment-artykułu-z-Kuryera-Warszawskiego-informujący-o-przybyciu-Józefa-Piłsudskiego-domena-publiczna
- 62.-Uroczystość-zaślubin-Polski-z-morzem-10.02.1920-ze-zbiorów-NAC-1-H-347-2 62.-Uroczystość-zaślubin-Polski-z-morzem-10.02.1920-ze-zbiorów-NAC-1-H-347-2
- 66.-Władysław-Grabski-domena-publiczna 66.-Władysław-Grabski-domena-publiczna
- 67.-Przekazanie-głosów-regionu-w-budynku-Rejencji-Olsztyńskiej-w-czasie-plebiscytu-domena-publiczna-1024x859 67.-Przekazanie-głosów-regionu-w-budynku-Rejencji-Olsztyńskiej-w-czasie-plebiscytu-domena-publiczna-1024x859
- 68.-Witos-i-Daszyński-premier-i-wicepremier-Rządu-Jedności-Narodowej-domena-publiczna 68.-Witos-i-Daszyński-premier-i-wicepremier-Rządu-Jedności-Narodowej-domena-publiczna
- 70.-Grupa-powstańców-śląskich-ze-zbiorów-NAC-1-H-464-1 70.-Grupa-powstańców-śląskich-ze-zbiorów-NAC-1-H-464-1
https://zsmuz.pl/index.php/item/630-11-listopada?tmpl=component&print=1#sigProGalleria3cac49d6a0